Dziecko powinno być wprowadzane w świat muzyki od najmłodszych lat. To właśnie muzyka jest jednym z czynników, które wpływają na rozwój dziecka. Dlatego ważne jest to, w jaki sposób zostanie zachęcone do obcowania z nią w domu, żłobku, przedszkolu. Zachęcanie do słuchania muzyki, śpiewania i rozwijania zainteresowań muzycznych jest rolą do spełnienia przez Rodziców i Nauczycieli. Muzyka powoduje budowanie poczucia wrażliwości, spostrzegania wartości ludzkich, rozwija wyobraźnię jak i dostarcza mnóstwo radości. Muzyka motywuje też do działania i poprawia dyscyplinę.
Jedną z ról muzyki jest doprowadzenie słuchacza do odprężenia, relaksu, wyciszenia. Pełni rolę terapeutyczną.
Muzyka uczy, bawi, wychowuje, wspomaga rozwój emocjonalny, wpływa na rozwój ruchowy dziecka. Dzięki muzyce dzieci lepiej rozumieją świat, dostarcza im ona wiele radości, zabawy, uciechy. A podczas zabaw muzycznych dzieci rozumieją co oznacza, że coś jest rytmiczne, że dźwięki można przedstawić ruchem. Poznają tony dźwięków oraz ich głośność: cicha , głośna. Podczas słuchania muzyki i w tańcu w jej rytm dzieci mają możliwość wyrażenia siebie – swoich uczuć, pragnień i wyobrażeń. Poprawia ona ich sprawność ruchową w czasie zajęć rytmiczno – ruchowych. Dziecko rozwija swoją prace mięśni, poprawia postawę ciała i wzmacnia układ nerwowy.
Wychowanie muzyczne w żłobku i w przedszkolu może przybierać następujące formy:
- Śpiewu – dzieci kształtują swój słuch, poczucie rytmu, rozwijają aparat głosowy, sprzyja rozwojowi poprawnej wymowy
- Ruchu przy muzyce – można przypisać tu ruch jako gimnastykę ciała, która dotlenia organizm, poprawia krążenie, wypracowuje zdolność uwagi, koncentracji, refleks, wyobraźnię jak również pamięć
- Słuchania muzyki – czyli kształcenie zdolności percepcyjnych, ku rozwojowi myślenia i mowy. Przygotowuje dziecko do uważnego słuchania.
- Gry na instrumentach – nauka ta przynosi dzieciom wiele radości, rozwija muzykalność i daje zadowolenie. Uczy zdolności emocjonalnego przeżywania muzyki i współdziałania oraz współtworzenia. Wpływa na zdolności twórcze dziecka.
By zachęcić dziecko do obcowania z muzyką w domu jak i w przedszkolu powinno się organizować różnego rodzaju działania muzyczne. Są nimi np.:
- Zagadki muzyczne – rozpoznawanie odgłosów zwierząt, rozpoznawanie po dźwiękach instrumentów muzycznych
- Zabawa wyliczankami
- Wyklaskiwanie, wytupywanie, wystukiwanie rytmów
- Słuchanie różnego rodzaju muzyki: poważnej, relaksacyjnej itp.
- Zabawy taneczne
- Łączenie muzyki z literaturą
- Akompaniowanie do piosenek
- Zabawy w echo, czyli powtarzanie za nauczycielem słów głośno, umiarkowanie, potem cicho, bardzo cicho aż na koniec szeptem
- Malowanie muzyki – praca z wyobraźnią dziecka
- Recytacja rytmizowanego tekstu z wyklaskiwaniem, np. deszczu – ćwiczenia dźwiękonaśladowcze
Warto pamiętać, że łączenie muzyki z innymi dziedzinami wychowania przedszkolnego zespala procesy emocjonalne, poznawcze i motoryczne. Przyczynia się też do rozwoju fizycznego. Grupowe zajęcia muzyczne uspołeczniają i sprzyjają przyswajaniu formom współdziałania.
Odpowiednio dobrana muzyka, może wspomagać naukę przedmiotów ścisłych, języków obcych a przede wszystkim samodzielności.
Instrumenty muzyczne wykorzystywane podczas zajęć, mają na celu wskazanie skąd się bierze źródło dźwięku. Dlatego już od pierwszych chwil dziecka, warto, aby rodzic nucił jemu kołysanki bądź uruchomił pozytywkę. W późniejszym czasie należy dać dziecku możliwość zabawy grzechotkami, marakasami. Następnie wprowadzać w świat zabawy dziecka pierwsze zabawkowe instrumenty muzyczne. Rytm jak i muzyka spełniają ważną rolę do rozwoju słuchu i sprawności fizycznej dziecka, dlatego warto z tych dóbr korzystać.
Granie na instrumentach muzycznych wspiera koordynację oko-ręka. Następuje rozwój intelektualny oraz logiczne myślenie. Dziecko obserwuje procesy przyczynowo-skutkowe.
Dziecko podczas używania instrumentów muzycznych powinno mieć dużo swobody, po to, aby mogło tworzyć własną muzykę. Dzięki temu chętnie będzie poznawało świat dźwięków.
Autor: mgr Karolina Prudło