Bajkoterapia

Bajkoterapia jest bardzo skutecznym narzędziem do pracy z dziećmi. Czytanie dzieciom opowieści, bajek, baśni terapeutycznych pomaga im w zrozumieniu emocji oraz w relaksacji. Dzieci poznają możliwości radzenia sobie z napięciami, złością i uczą się funkcjonowania w grupie. Budują poczucie własnej wartości, kierują ku rozmowom na tematy, które je interesują. Praca z wykorzystaniem bajek terapeutycznych ma wszechstronne zastosowanie. Ma również na celu podwyższanie u dzieci umiejętności emocjonalno-społecznych jak i dotyczyć psychoedukacji oraz psychoterapii. Bardzo dobrym momentem jest rozwijanie dziecięcej świadomości emocjonalnej już na etapie przedszkolnym. W tym czasie dzieci rozwijają się szczególnie w obszarze świadomości i kontroli swych emocji. Opowiadanie bajek dzieciom stosowano już od wieków.  Dziś wykorzystuje się je w pracy z dziećmi świadomie. Za pomocą bajek, baśni terapeutycznych dzieci uczą się nazywać swoje emocje, m.in. złość, radość, smutek, wstyd, gniew. Poznają metody rozwiązywania swoich problemów i radzenia sobie z nimi. Dobrze jest, gdy czytanie bajek dzieciom zaczyna się już w domu, przez rodziców. Czytanie dzieciom to nie tylko dobra forma rozwoju terapeutycznego, ale również wpływa na rozwój mowy, zasób słów, wyobraźnię, kreatywność i ogólny rozwój umysłowy dziecka.

Zajęcia z bajkoterapii może wykonać każdy nauczyciel.  To właśnie nauczyciel w kontakcie z dziećmi rozpoznaje problem, który sygnalizują dzieci i dobiera do niego odpowiednią treść bajki. Ma on również za zadanie przygotować do tego odpowiednio miejsce pracy, tak by stworzyć prawidłowy klimat. Dobiera do tego najlepszy czas, miejsce, muzykę a nawet oświetlenie pomieszczenia. Ułożenie bajki terapeutycznej wymaga bardzo dobrej analizy emocji jakich ma dotyczyć.

By prowadzić zajęcia z bajkoterapii nie jest konieczne posiadanie książek. Można bajkę opowiedzieć samemu. Ważne by przedstawiały bohatera, jego problem i niepowodzenia, opis jego emocji i drogi, którą przebył, aby rozwiązać swój problem. Pomocne jest również wprowadzenie drugiej postaci w opowieść, która byłaby ekspertem, który pomoże w znalezieniu rozwiązania problemu głównemu bohaterowi.

Bajki dla dzieci są ważnym literackim spotkaniem, podczas którego dzieci uczą się nowych słów, konstruowania zdań, ćwiczą pamięć oraz zachęca je do opowiadania własnych opowieści. Rozwijają empatię, uczą pozytywnego myślenia, wzmacniają poczucie wiary w siebie i własne możliwości. Bajki terapeutyczne dają dzieciom również elementy kompensaty poczucia bezpieczeństwa, wskazują w jaki sposób znieść lęk i jak sobie z nim poradzić.

Czytanie bajek pomaga również w nauce samego słuchania. Dzieci, które mają problem z uważnym słuchaniem, z czasem wytrenują tą umiejętność.

Bajkoterapia najczęściej stosowana jest u dzieci w wieku od czwartego do dziewiątego roku życia.  Metoda pracy z bajką zyskuje popularność poprzez efektywność pracy z dziećmi i swą prostotę. 

Bajki terapeutyczne wykorzystywane są często w sytuacjach traumatycznych dla dziecka, np. śmierć kochanego zwierzątka, śmierć bliskiej osoby, choroba w rodzinie czy separacja rodziców. Wykorzystywane są też jako elementy profilaktyczne w pracy z dziećmi. Dają możliwość przygotować dziecko na sytuacje, które mogą przydarzyć się w przyszłości. Są wspaniałym pomysłem na wspólnie spędzony czas. Czytanie bajek odpręża dzieci, wywołuje uspokojenie oraz wprawia w dobry nastrój.

W pracy warto sięgać po bajki terapeutyczne ze względu na pozytywny ich wpływ na dzieci. Pomogą im rozwinąć pozytywne myślenie, zrozumieć uczucia, emocje, świat i jego problemy, chęci pracy nad sobą, pokonanie swoich lęków i słabości, wyrobienia poczucia własnej wartości.

Mimo, iż bajki terapeutyczne mają zastosowanie najczęściej dla dzieci w wieku od czterech do dziewięciu lat, to coraz częściej stosuje się je w terapii dla osób dorosłych, np. w więzieniach czy ośrodkach odwykowych. Dorośli również korzystają z ich uzdrawiających mocy. Podobnie jest z wykorzystaniem ich w pracy z dziećmi do lat trzech, które borykają się z różnego rodzaju problemami. Terapia bajkami jest zatem użyteczna w każdej kategorii wiekowej.  

W pracy warto sięgać po bajki terapeutyczne ze względu na pozytywny ich wpływ na dzieci. Pomogą im rozwinąć pozytywne myślenie, zrozumieć uczucia, emocje, świat i jego problemy, chęci pracy nad sobą, pokonanie swoich lęków i słabości, wyrobienia poczucia własnej wartości.

Autor:  Karolina Prudło