Arteterapia daje możliwość łączenia formy sztuki tj. taniec, teatr, plastyka i muzyka. Wykorzystuje się ją w terapie dzieci i dorosłych w procesie rehabilitacyjnym i terapeutycznym. Jest również wspaniałym narzędziem ku usprawnieniu intelektualnym i fizycznym w terapii seniorów.
Wartość artystyczna dzieła powstałego podczas terapii nie jest ważna. Ważniejszy jest sam proces tworzenia i to jaki wpływ ma na rozwój i samopoczucie fizyczne jak i psychiczne osoby, która objęta jest tą formą terapii.
Wyróżnić można wiele metod arteterapii, m.in.:
- biblioterapię, polegającą na czytaniu i tworzeniu dzieł literackich, słuchaniu bajek i poezji
- plastykoterapia, czyli malowanie, rysowanie, szkicowanie, modelowanie w masach plastycznych
- choreoterapia, która skupia się na zajęciach ruchowych / fizycznych w rytm muzyki oraz taniec
- muzykoterapia, czyli słuchanie muzyki, relaksacja przy muzyce, śpiewanie, granie na instrumentach muzycznych
- filmoterapia polegająca na oglądaniu filmów, rozmowie i dyskusji nt. obejrzanych filmów, oraz wymyślanie własnych scenariuszy
- chromoterapia to przebywanie wśród różnego rodzaju kolorów, jak i wykonywanie prac za pomocą różnokolorowych farb, kredek
Arteterapia ma na celu wyrażenie siebie za pomocą środków artystycznych. Uczestnicy tej formy terapii zdobywają umiejętność podnoszenia poczucia własnej wartości, samoakceptacji i zaufania. Uczestniczenie w zajęciach pozwala na niezwykłe wyrażanie siebie i swoich emocji, rozwijanie kreatywności oraz aktywowanie sfery komunikacji werbalnej. Uczą się wydłużenie czasu trwania koncentracji swej uwagi. Arteterapia przychyla się ku uwolnieniu od różnego rodzaju przykrych doświadczeń i trudnych stanów emocjonalnych. Następuje pobudzenie sensoryczno – wielozmysłowe w postrzeganiu otaczającego świata. Uczestnicy mają możliwość rozwoju swoich zainteresowań i uzdolnień. Wspomaga też koordynację ruchową jak i rozwija mowę. Pobudzona zostaje motoryka duża i mała. Obniżone zostają napięcia nerwowe, co sprawia, że uczestnicy arteterapii czują się odprężeni i zrelaksowani. Następuje rozwój sprawności manualnych, umiejętności praktycznych, rozbudzenie twórczej postawy w stosunku do siebie i świata.
Arteterapia to ćwiczenie duszy jak i ciała. Niesie ona ze sobą wiele korzyści w rozwoju dla dzieci, dorosłych, ale również dla osób starszych. Jest doskonałym wsparciem w rehabilitacji intelektualnej i usprawniania fizycznego.
Głównym celem arteterapii jest umożliwienie zmiany oraz rozwoju osobistego poprzez stosowanie materiałów artystycznych, które udostępnia się w bezpiecznych i odpowiednich do tego warunkach.
Zajęcia z arteterapii mogą prowadzić przede wszystkim pedagodzy, psycholodzy i terapeuci pedagogiczni oraz nauczyciele, którzy legitymują się przygotowaniem z zakresu określonej terapii obejmującej rozwijanie kompetencji emocjonalno – społecznych. Ważne jest to, że aby korzystać z zasobów arteterapii nie trzeba zostawać arteterapeutą. W Polsce zawód arteterapeuty nie jest regulowany szczegółowymi przepisami prawa.
Terapia sztuką jest bardzo ceniona, gdyż posiada potężną moc terapeutyczną. Działa w pracy z młodzieżą i z dziećmi, którzy borykają się z depresją bądź traumatycznymi przeżyciami. Arteterapia jest zawodem, który jest związany ze zdrowiem psychicznym. By mógł powstać wytwór artystyczny stosuje się najpierw proces twórczy, który wykorzystuje się w arteterapii. Dzięki temu następuje poprawa i wzmocnienie fizyczne, emocjonalne jak i mentalne osoby z niej korzystającej w każdym wieku. Pozwala ona również ludziom rozwiązywać konflikty, problemy z zachowaniem jak i rozwija umiejętności interpersonalne. Zmniejsza stres. Za pomocą sztuki można komunikować się niewerbalnie z otoczeniem i przez to przekazywać swoje emocje, które czasami ciężko jest wyrazić werbalnie. Aktywność w arteterapii pozwala zajrzeć w głąb duszy.
Arteterapia dzieli się na trzy podstawowe funkcje.
Są nimi: funkcja edukacyjna, korekcyjna i rekreacyjna.
Funkcja edukacyjna dostarcza dodatkowych informacji, które są potrzebne do zrozumienia pojawiających się lęków i objawów psychosomatycznych. Pogłębia umiejętność radzenia sobie samodzielnie z trudnościami.
Funkcja korekcyjna umożliwia sublimację szkodliwych, utartych schematów na te wartościowe i bardziej przydatne. Pomocna jest w wyrównaniu deficytów, w przystosowaniu do świata i akceptacji.
Funkcja rekreacyjna natomiast ma na celu stworzenie warunków do odpoczynku, relaksu, stanów wyciszenia.
Arteterapia jest bardzo istotnym narzędziem w pracy emocjonalnej z ludźmi poprzez sztukę.
Autor: Karolina Prudło