Ze świetlicy szkolnej korzystają najczęściej dzieci klas wczesnoszkolnych przebywając tam przed swoimi lekcjami dydaktycznymi jaki po lekcjach. Najczęściej uczestniczą w zajęciach świetlicy szkolnej dzieci, których rodzice na czas wykonywania swojej pracy zawodowej nie są w stanie zapewnić opieki dziecku. Nauczyciel, który ma pod opieką dzieci w czasie funkcjonowania świetlicy szkolnej najczęściej spędza z nimi czas w sali bądź wychodzi z dziećmi na boisko. Organizuje im zajęcia plastyczne, techniczne: np. wycinanie, malowanie rysowanie. Dla urozmaicenia zajęć przeprowadza konkursy tematyczne lub quizy. Dzieci uczestniczą również w zajęciach, które rozwijają aktywność umysłową: rozwiązują krzyżówki, zagadki tekstowe i logiczne jak również grają w gry planszowe. Nauczyciel zachęca dzieci do zabaw dydaktycznych i edukacyjnych. Organizuje rozgrywki gier planszowych i zabawy ruchowe. Nauczyciel w swojej pracy stosuje elementy socjoterapii, prowadzi również zajęcia wyrównawcze, rozwiązuje konflikty przez komunikację postawy. Czas spędzony na świetlicy daje również dzieciom możliwość wypoczynku jak i rozwijania swoich zainteresowań. W tym czasie uczniowie mogą odrobić zadania domowe, doskonalić się w płynnym czytaniu czy liczeniu. Mają możliwość korzystać z wiedzy nie tylko nauczyciela, ale również z pomocy kolegów i koleżanek.
Podstawowym zadaniem nauczyciela który pełni opiekę nad dziećmi w świetlicy jest zapewnienie im bezpieczeństwa i opieki.
Dzieci podczas przebywania na świetlicy szkolnej rozwijają swoje zainteresowania, kształtują również swoją wytrwałość w pokonywaniu różnych trudności i przeszkód. Nabywają umiejętność spostrzegawczości. Dzieci rozwijają samodzielne myślenie przez różnorodne zabawy w których mogą uczyć się również współdziałania w grupie oraz doskonalić swoje metody twórczego myślenia.
Ważne jest to, aby w świetlicy szkolnej wykorzystywane metody były tak dobrane, aby dały dzieciom po nauce wytchnienie a z drugiej strony by rozbudzały ich twórczą inicjatywę do samokształcenia. Nauczyciele prowadzący świetlicę szkolną starają się wypełniać czas spędzony tam przez dzieci jak najlepiej, dlatego organizują im dużo ciekawych zajęć by można było zadbać o rozwijanie różnych umiejętności i postaw dzieci.
Bardzo często świetlica szkolna jest postrzegana jako miejsce przeznaczone do spędzania czasu wolnego. A tak naprawdę świetlica to miejsce, w którym wychowuje się dzieci poza zajęciami edukacyjnymi . Dlatego tak ważne są cele i funkcje świetlicy szkolnej. Do głównych funkcji świetlicy szkolnej zaliczamy funkcję opiekuńczą, czyli zapewnienie opieki uczniom. Następną z funkcji jest to funkcja wychowawcza - pomaga w kształtowaniu postaw uczniów, które są bardzo ważne w życiu społecznym . Trzecią funkcją jest funkcja profilaktyczna, czyli aktywizowanie uczniów i wspieranie ich w rozwijaniu zainteresowań. Pozostała jeszcze funkcja edukacyjna która ma na celu rozbudzanie ciekawości poznawczej dziecka oraz rozpoznawanie jego uzdolnień.
Natomiast do celów świetlicy szkolnej zaliczamy: organizowanie pomocy w odrabianiu lekcji i w nauce, rozwijanie zainteresowań dziecka, organizowanie zajęć, które sprzyjają rekreacji fizycznej, oraz zapewnienie opieki wychowawczej po zajęciach.
Przebywanie na świetlicy szkolnej umożliwia poznanie ucznia i rozpoznawanie źródeł, z których wywodzi się wiele negatywnych zjawisk wśród dzieci, jak również te pozytywne oddziaływania rówieśnicze. A to przyczynia się do znacznego kształtowania osobowości dzieci .
Wychowawcą w świetlicy szkolnej powinna być osoba, która rozumie zadania opiekuńczo-wychowawcze szkoły. Powinna też być zaznajomiona z formami i metodami pracy świetlicy szkolnej oraz posiadać umiejętności stosowania ich w praktyce.
Warto również wspomnieć, że Wychowawca świetlicy szkolnej prowadzi następującą dokumentację: dziennik zajęć , roczny plan pracy dydaktyczno-opiekuńczy oraz ramowy plan dnia, karty zapisu , zeszyt obecności uczniów które nie są zapisane na świetlicę, a oczekuję na dodatkowe zajęcia oraz regulaminy w świetlicy szkolnej.
Do świetlicy szkolnej w pierwszej kolejności przyjmowane są dzieci rodziców lub opiekunów pracujących. Żeby dziecko mogło zakwalifikować się i zostać przyjęte do świetlicy szkolnej rodzic powinien złożyć pisemne zgłoszenie, czyli tak zwaną kartę zapisu.
Autor: mgr Karolina Prudło